Tô Đông Pha: Những Phương Trời Viễn Mộng

Kinh Thi và Kinh Dch nhu dôi cánh ca con chim nhn mang ch dnh mnh lch s ca Trung Hoa bay lun sut my muoi th k trên vòm tri Vin ông. Dch tri rng con dung cho nhng buc di lch nghim trong cuc tn sinh; Thi là tâm nguyn khn thit và trung thc t gia ch sâu thm ca tình ngui và lòng ngui, duc mang ra d lch nghim cuc L mà Dch dã phoi bày ra dó. Âm hung ca Thi là ting vang ca nhp buc trong cuc L. Nhung thm ha lch s, vì nhng tham vng cung di si ngc ca con ngui, càng lúc càng d dn lên cuc L. Thi dã di cách diu tr thành nhng âm vang thng thit ca Ly Tao kinh. Cuc L tr thành cuc dày i; Thi cung tr thành n tình hoài vng Quê Huong; hoài vng nhng phuong tri vin mng ca Quê Huong. Mt lúc nào dó, cuc L b vây ph trong trn d mù mt ca tu tung, Thi là chng tích sa da ca mt thi. Bui thnh triu rm r nhà ung, Thi nhu mt con thuyn biu din tt c tài hoa ca nó trên ba dào lch s, gia mt di duong rp rình him ha. Nó vn d kh nang dua ngui vào lc da, hay lut sóng di v vô tn khoi voi hong vin. Nhung cung có th âm thm xô ngã vô s ngui say sóng. Lÿ Bch là mt trong nhng tay lái c phách, và có th là nht. Lãng dãng vi tài hoa, va lãng mn va kiêu hùng, nên quyn ru và to ra mt trung say sóng. Say trong mt bui tic, lum lt nhng vt ph khí ca tri dt, d thng m cung ngôn. Gy lc ngc ca Lÿ Bch duc mun d gõ lên du lch s, dy lch s di vào mê cung bát trn d. Ch hay không bù li ch d; cái duc không thm vào dâu vi cái mt. Thi ca khai din mt trung hung th cho nhng tay du co lch s có hng.
Cái dó ch là d tung v nhng chuyn có th có cho Tho mà thôi, nên khi phi nói dài dòng. Tho vn là mt cuc lch nghim Riêng và Chung, ca Thi di và Lch s. T cuc Riêng, Tho nuong theo dôi cánh Thi và Dch d di v noi Hong vin, dn Lch s Uyên nguyên t hi vi Thi di. Hình nhu nhng s này tôi nghe duc t noi tho ca ông Pha, có nghe ln hay không, thì không bit. Nhung c xin ly ch nghe duc dó ra d b